Біз Хэллоуиннің бай кейіпкерлерін еске түсіріп, олардың қалай байығанын көруді ұсынамыз: қолтырауындар фермасы, акциялар саудасы және, әрине, әлемді жаулап алу жоспарлары. Бір таңқаларлығы, ойдан шығарылған кейіпкерлердің үйретері нақты инвесторлардан асып түспесе, кем түспейді.

Гомес Аддамс (2 млрд доллардан жоғары).

Кастилия корольдік отбасы мен британдық ақсүйектердің ұрпағы инвестициялар арқылы жағдайын жасап алды. Айта кетерлігі, мұндай сәттіліктер сирек кездеседі. Бірде ол батпақ сатып алып, оның астынан үлкен мұнай кен орнын тауып алады. Оған қоса ол ескі-құсқы базардан мумияланған қол сатып алады. Ал оның сатып алғаны египет перғауынының баға жетпес сүйегі болып шығады. Дегенмен, Гомес Аддамс тек бір ғана сәттілікке үміттеніп отырмай, өз кірісін әр түрлі көздермен әртараптандырады. Оның бірден бірнеше бизнесі бар: сақтандыру компаниясы, тұз шахтасы, уран кеніші, құлпытас өндірісі және экзотикалық хайуанаттар (қолтырауындар мен бөртпелер) фермалары. Сонымен, нағыз миллиардер ретінде Гомес Уолл-Стритте де белсенді болып, акцияларға инвестиция салады.

Бұдан алар сабақ: кейде таза сәттілік арқылы табысқа жетуге болады. Бақытты мүмкіндіктерді жіберіп алмас үшін әр түрлі идеяларға ақша салу керек. Оған қоса, мықты инвестор тәуекел-менеджмент жайында ұмытпайды. Ұзақ мерзімді перспективада сәттілік құрылымдық тәсілді алмастырмайды, ол тек күшейтеді.

Жасыл Гоблин (3-10 млрд доллар).

Oscorp корпорациясының негізін қалаушы Норман Озборн университетте химия мен электротехника бойынша оқыды, сондай-ақ бизнес-әкімшілендіру бойынша бірнеше курсқа қатысты. Үлкен капиталдың мұрагері Озборн оны және алған білімін өз бизнесінде қолдануға шешім қабылдап, өзінің ұстазы – профессор Мендель Штроммды іске тартты. Негізгі қаржыландыруды Озборн өзі көтергендіктен, компанияға Osborn Corpation (немесе Oscorp) деген атау берілді. Штромм ойлап тапқан химиялық формуланың көмегімен Озборн Жасыл гоблинге айналды. Сарысу кәсіпкердің зияткерлік деңгейін айтарлықтай арттырды, сол арқылы ол генетика, робототехника, инженерия, физика және қолданбалы химия сияқты бірден бірнеше салада бірқатар жаңалықтар ашты. Сонымен қатар, формула Озборнды екінші тұлға ретінде қалыптастырды. Жалпы алғанда, Озборнның жаңалығы Oscorp корпорациясын 3.1 миллиард долларды капиталдандыруға алып келді және оны ойдан шығарылған ең ірі компаниялардың қатарына қосты. Әр түрлі бағалаулар бойынша Озборнның жағдайы одан да көп мүмкін және шамамен 10 млрд долларды құрайды.

Бұдан алар сабақ: психология – табысты сауданың негіздерінің бірі. Тұрақсыз эмоционалды күй нарықтағы тіпті ең мықты деген ойыншылардың сәтсіздікке ұшырауына әкелуі мүмкін. Ақылсыз Жасыл Гоблин капиталының нлкендігіне қарамастан сәтсіздікке ұшырады.

Бэтмен (80 млрд доллардан жоғары).

- Сенің алып күшің неде?

- Ақша.

17 ғасырда сауда үйі ретінде құрылған Wayne Enterprises конгломератының мұрагері. 19 ғасырда компания корпорацияға айналды. Ғасырлар бойы бизнес көптеген салаларды, оның ішінде Брюс Уэйннің жәрдем көрсетуімен: tech және biotech, кеме жасау және кеме қатынасы, аэроғарыш өнеркәсібі, химия өнеркәсібі, электроника, ойын-сауық индустриясы және білім беру сияқты салаларды қамтыды. Уэйндер отбасы өзінің қайырымдылық қорын да ашты. Бизнесінің осыншама көптігіне қарамастан, Брюс Уэйн қашанда Бэтмен ретінде қылмыспен күресуге уақыт табатын. Кәсіпкер пассивті кіріс көздерін сәтті ұйымдастырып келеді, ол ақшаның сен ұйықтап жатқанда да жұмыс істеуі керек екенін немесе Готэмдегі қылмыспен күресіп жүргеніңді  бір кісідей түсінетін...

Бұдан алар сабақ: пассивті кіріс керемет қабілеттілікті алмастыра алады.

«Супер отбасыдағы» Синдром (14 млрд долларға жуық).

Бала кезінде Бадди Пайн «Супер отбасының» адал жанкүйері болатын әрі Ерекше Мырзаның досы болуды армандайтын. «Жоқ» деген жауапты естіген Бадди бұрын ардақтап келген кейіпкеріне ренжіп, қаһарманның бүкіл тұжырымдамасын жоқ қылуға шешім қабылдайды. Алып күші болмағандықтан ол өзінің данышпандығын ғылым мен технологияда пайдалануды шешеді де, бірқатар гаджеттер ойлап табады. Олардың көмегімен әр адам керемет жауынгер бола алады. Бадди өндірістен әр түрлі бағалаулар бойынша шамамен 14 миллиард доллар пайда әкелді деп болжады. Синдром инновациялық қаруды ойлап тауып, сатты, ал керемет әзірлемелерді тек өзіне қалдыратын. Айтпақшы, шынайы әлемде ол биржада акцияларды орналастыруына болатын еді, себебі аэроғарыш және қорғаныс салаларындағы компаниялардың бағалы қағаздары да саудаланатын.

Бұдан алар сабақ: бұл - нарық толық бағаламайтын артықшылықтарды инвестор көретін әрі «жиынға» қарсы қозғалатын қарсы үрдісті стратегиялар кейде сәттілікке әкелуі мүмкін.

Дәрігер Зұлымдық (15.9 млрд доллар).

1967 жылы негізі қаланған Virtucon Industries шағын бизнестен ірі конгломератқа айналды. Ол бар күшін алдымен байланыс индустриясында шоғырландырды. 1997 жылға қарай конгломерат Техастағы кеме қатынасына, Кливлендтегі болат құю зауытына, Сиэтлдегі мұнай өңдеу зауыттарына және Чикагодағы зауыттардың шағын модельдерін өндіретін зауытқа дейін өсті. 30 жыл бойы дәрігер Зұлымдық қозғалыссыз қалды да, осы уақыт ішінде әлемдік экономикадағы көптеген өзгерістерді жіберіп алды. Нәтижесінде зұлым дәрігер бүкіл әлемді кепілге алып, төлем ретінде 1 миллион доллар талап етті. 60-жылдардағы ірі сома 90-жылдарға қарай салмағын тым қатты жоғалтты. Дәрігер Зұлымдық мұндай инфляция жайында білмеді әрі ол тез арада күлкіге қалды. Егер Дәрігер Зұлымдық қозғалыссыз қалғанға дейін акцияларға инвестиция салғанда, оның капиталы қандай болар еді? Бәлкім, ол алған күрделі пайыз біреулерді кепілге алу және төлем талап ету қажеттілігін жоюы мүмкін еді.

Бұдан алар сабақ: өз жоспарларыңызда инфляцияны ескергеніңіз жөн, себебі уақыт тіпті қомақты сомалардың өзіне де тым қатал. Инфляцияға қарсы құралдар жайында дәл бүгіннен бастап ойланғаныңыз жөн: бұл іс аяқталған соң инфляцияны қысқа мерзімде басып озуға әрекеттенуге қарағанда, тарихи тұрғыдан тиімдірек. Бұл уақыт қалай болғанда да барлығы үшін бірдей жылдамдықпен өтеді, бірақ тәсілдердің тиімділігі әр түрлі және айтарлықтай болады.

Вилли Вонка (8 млрд доллардан жоғары).

Әлемдегі ең үлкен шоколад фабрикасының негізін қалаушының және иесінің бизнесті жабудың, ашудың және бірден пайда табудың сирек мүмкіндігі болды. Мықты маркетолог Вонка алтын билет науқанын бастады, бұл халықаралық дүрбелең тудырып, тәттілердің керемет сатылымын одан сайын көтерді. Осындай жаңалық шыққаннан кейін шоколад фабрикасының акциялары қалай өсер еді, сол жағы қызық. 

Жаңашыл, өз саласының ізашары Вонка бәсекелестердің плагиатына қарамастан, тәттілердің су жаңа түрлерін шығаратын, сонысы оны тәтті өндірушілердің нарығында ерекше ететін. Айта кетерлігі, Вонканы бизнесті этикалық түрде жүргізбегені үшін айыптауға болады. Кәсіпкер елге Умпа-лумпаларды әкелді. Олардың жергілікті және әлемдік экономика туралы хабардарсыздығын пайдаланып, оларға АҚШ немесе Ұлыбританияның заңдары бойынша төлемей, какао бұршақтарымен төлейтін.

Бұдан алар сабақ: кейбіреулердің хабарсыздығынан басқалары пайда табуы мүмкін. Өзіңізге әділ әрі үлкен кірісті қамтамасыз үшін әлемдік экономикада болып жатқан оқиғаларды қадағалау маңызды.

Қансорғыштар. Граф Дракула (82 млн доллардан жоғары) және «Ымырт» фильміндегі Каллендер отбасы (34 млрд доллардан жоғары).

Ежелгі қансорғыштардың бірі Дракуланы жылжымайтын мүліктің әйгілі инвесторы деп санауға болады. Оның капиталының біраз бөлігі әйгілі зәулім үйдің иелігіне тиесілі. Дегенмен, оны ең бай қансорғыш деп атауға келмейді. Дракуланың капиталдың қалыптасуына уақытының екі есе көп болғанына қарамастан (граф сонау 15 ғасырда дүниеге келген), «Ымырт» дастанындағы салыстырмалы түрде «жас» Каллендер отбасы әлдеқайда алда болған еді. Дракула да, Каллендер де адамдардың тамақ, медицина, денсаулықты сақтандыру сияқты қажеттіліктеріне ақша жұмсамайды. Бұл ретте өз ақшаларын нарықтарға инвестициялауды шешкен дәл Каллендер болды. Карлайл Каллен өзінің докторлық практикасынан түскен кірісті жинайды, кейде нарықтарға капиталдың көп бөлігін инвестициялай отырып, оңаша жерлерде жоғары деңгейдегі жылжымайтын мүлікті немесе жаңа көлікті сатып алумен айналысады. 300 жыл бойы инвестициялар – көз алдыңызға күрделі пайыздың өзін қаншалықты көрсеткенін елестетіп көріңіз. Көріпкелдік қасиеті бар Элис те портфельдің кірістілігін арттырады, ол нарықтарға әсер ететін маңызды оқиғаларды алдын ала сезеді. Сондықтан да дәл Элистің өзі Каллендердің инвестициялық портфеліндегі капиталдың барлық қозғалысын басқарады. Бұдан басқа, Дракуланың жылжымайтын мүлікте капиталы тұрып қалған күйінде болғанда, Каллендердің капиталы өтімді болады.

Бұдан алар сабақ: дұрыс таңдалған инвестициялар тіпті аз уақыттың ішінде де ұтымды болуы мүмкін.

Круэлла де Виль (875 млн доллар - 1 млрд доллар).

Круэлла де Виль өзінің капиталының айтарлықтай бөлігін мұрагерлікпен алды, алайда өзі де табысты сән үйінің басшысы ретінде қалыптасып таныла бастады. Өз үйі үшін Круэлла далматиндерді жаңа тон жасауға пайдалану үшін ұрлағысы келді. Бір қуантарлығы, жоспары сәтсіз аяқталды. Круэлла сән саласында пайданы адамгершілік тұрғыдан да табуға болатынын білді ме? Ол үшін Freedom Broker-дің ffin.kz/fashion fashion-портфелі бар.

Бұдан алар сабақ: нарықтар туралы хабардар болу жеке инвестордың ғана емес, сондай-ақ жалпы бизнестің мәселелерін шеше алады. Себебі, капиталды тарту үшін Круэлла өзінің сән үйін IPO-ға шығара алатын немесе басқа брендтердегі үлестерін сатып ала алатын.

Қорытынды: белгілі болғандай, қиял әлемінде және шын өмірде ең үлкен нәтижелерді бірдей құралдар көрсетеді.