Этикалық инвестициялау деген не
Қор нарығында қалайша табыс тауып қана қоймай, сондай-ақ әлемге ықпал етуге болады?
Инвесторлар пайданы барынша көбейтуге көңіл бөледі. Бұл олардың негізгі мақсаты. Бірақ адамдардың көбі қор нарығындағы жұмыстан келіп түсетін пайда қоршаған ортаға, қоғамға немесе жекелеген адамдарға зиян келтірмеуі тиіс деген қорытындыға келуде. Мұндай қарым-қатынас әлеуметтік жауапты инвестициялық қорларға және этикалық қағидаттарды ескеретін өнімдерге деген өсіп жатқан сұраныста байқалады.
Этикалық және бейэтикалық инвестициялар
Мәселе этикалық инвестицияларға қатысты болғанда, қай компаниялар ресми түрде “таза”, ал қайсысы “таза емес” болып саналатынын түсіну қажет.
"Этикалық инвестициялар" немесе "әлеуметтік жауапты инвестициялар" деген терминдер әдетте қызметтің әлеуметтік, экологиялық және басқарушылық аспектілерін ескеретін компанияларға салым салуды білдіреді.
Этикалық инвесторлар әдетте ресурстардың орнықты пайдаланылып жатқанын көрсететін, әділ еңбек жағдайларын қолдайтын, корпоративтік құрылымы ашық және қоғамдық жобаларға белсенді қатысатын компанияларды іздейді. Бұл жаңартылатын энергия көздері, әділ еңбек жағдайларын ұстанатын және жергілікті қауымдастықтардың дамуына ықпал ететін компаниялар болуы мүмкін.
Екінші жағынан, “лас" инвестициялар немесе “күнә компаниялар” дегеніміз — қоғамда алаңдаушылық тудыратын немесе зиянды деп саналатын компаниялар. Мұндай компанияларға қару-жарақ өндірушілер, әскери компаниялар, темекі және алкоголь өнімдерін өндірушілер және құмар ойындармен байланысты бизнес кіреді.
Кейде аталған санаттар арасындағы нақты шекараларды белгілеу қиын. Мысалы, кейбіреулер қару-жарақ өндірушілерден бас тартса, ал басқалары жанжалға қатысы бар компаниялардың қызметінен бас тартатынын жариялап жатады, дегенмен бұл компаниялар басқа жағынан "таза" болуы мүмкін.
Сондықтан да әрбір инвестор үшін өз қағидаттарын айқындап, олардың арасында әлеуетті пайда арасындағы тепе-теңдікті табу маңызды.
Инвесторға арналған таңдаудың ESG өлшемшарттары
Этикалық инвестициялар инвесторлардан компаниялар мен қорларды таңдауда байыппен қарауларын талап етеді. Компания қызметінің этикалық аспектілерін бағалаудың негізгі құралы - ESG тұжырымдамасы.
ESG өлшемшартында инвестициялардың өсуі жалпы алғанда саланың дамуынан асып түседі
Дереккөз — PricewaterhouseCoopers LLP
Бұл тәсіл компанияның этикалығын айқындайтын үш негізгі бағытты қарастырады:
Экология. Бұл өлшемшарт компанияның қоршаған ортаға қаншалықты қамқорлықпен қарайтынын бағалайды. Бұл өлшемшартқа жаңартылатын энергия көздерін пайдалану, парниктік газдар шығарындыларын азайту, су мен қалдықтарды пайдалануды азайту кіреді. Егер компания экологиялық көрсеткіштерді жақсарту үшін белсенді жұмыс жасаса, бұл бизнеске этикалық тұрғыдан қарау дегенді білдіруі мүмкін.
Әлеуметтік жауакершілік. Бұл өлшемшарт компанияның қоғаммен және қызметкерлермен қалай өзара іс-қимыл жасайтынын көрсетеді. Еңбек жағдайларын, әділ жалақыны, әлеуметтік бағдарламаларды, сондай-ақ адам құқықтарын құрметтеуді бағалау маңызды. Өз қызметкерлеріне қолайлы жағдай жасайтын әрі әлеуметтік жобаларға белсенді қатысатын компаниялар этикасы неғұрлым жоғары компаниялар болып саналады.
Басқару. Бұл жерде компанияны басқару құрылымы, оның ашықтығы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес және акционерлер алдындағы жауапкершілік қарастырылады. Сыбайлас жемқорлыққа жол берілмейтін ашық және демократиялық басқару құрылымы бар компаниялар этикалық инвесторлар үшін қолайлы болуы мүмкін.
Бұл ретте инвесторлар осы өлшемдерді ғана емес, сондай-ақ әлеуетті тәуекелдер мен тиімділікті де ескеруі тиіс. ESG қағидаттарын ұстанатын компаниялардың өсімі орнықты болуы мүмкін, бірақ бұл талаптарды орындау үшін қосымша шығындарға әкелуі мүмкін.
Этикалық қорлар мен өнімдер
Егер сіз этика аспектілерін ескере отырып инвестиция салғыңыз келсе, әлеуметтік жауапты инвестициялауға көңіл бөлетін арнайы қорлар мен инвестициялық өнімдерге назар аударған жөн. Бұл қорларды көбінесе ESG қорлары немесе экологиялық қорлар деп атайды, себебі олар өз портфельдеріне активтер мен компанияларды таңдау үшін ESG өлшемшарттарын пайдаланады.
Этикалық инвестициялық қорлар
Бұл қорлар белгілі бір этикалық өлшемшарттарға сәйкес келетін компанияларды арнайы таңдайды. Олар қару-жарақ, темекі, алкоголь өндірумен немесе құмар ойындармен байланысты компанияларды өз портфельдерінен шығарып тастайды. Оның орнына олар орнықты дамитын, әлеуметтік жауапты және корпоративтік басқарудың жақсы практикасын көрсететін компанияларды таңдайды.
Инвесторлар үшін кең таңдауды ұсынатын бірнеше танымал ESG қорлары бар. Мұндай қорлардың көмегімен инвесторлар "лас" салаларға салым салу қаупін азайта отырып, әлеуметтік жауапты компанияларға ақша сала алады.
|
ESG қағидаттарына сәйкес келетін компанияларды қадағалайтын ETF қорлары: iShares ESG Aware MSCI USA ETF (ESGU тикері) – MSCI USA Enhanced ESG Focus Index индексін қадағалайды, ол азаматтық атыс қаруы, даулы қару-жарақ, темекі, энергетикалық көмір және мұнай құмдарын шығаратын компаниялардан бас тартады, осылайша оның орнықты даму саласындағы құндылығын арттырады. SPDR S&P 500 ESG ETF (EFIV тикері) – S&P 500 ESG индексін қадағалайды, ол соңғы он жыл ішінде оның "дәстүрлі" баламасы - S&P 500 индексінен үнемі асып түсуде. Егер S&P 500 индексіндегі компаниялар БҰҰ-ның Жаһандық шартының төменгі 5%-ына кіретін кез келген бизнес жасай алатындай кассеталық қару-жарақ, жарылғыш заттар, химиялық қару-жарақ, ядролық қару пайдаланса, темекі өндірсе немесе энергетикалық көмір қолданса, олар ESG индексінен шығарылуы мүмкін. Компанияның UNGC-тің он қағидатын ұстануына, соның ішінде адам құқықтарын, қызметкерлердің әл-ауқат саясатын және экологиялық стандарттарды қорғауға тәуелді (UNGC), олардың барлығы сақталуы тиіс. Vanguard ESG US Stock ETF (ESGV тикері). Темекі, алкоголь, құмар ойындар, қару-жарақ және т.б. айналысатын компанияларды, сондай-ақ ESG стандарттарына сәйкес келмейтін компанияларды шығарып тастайтын FTSE US All Cap Choice Index бақылайды. |
Бағалауға арналған құралдар мен индекстер
Инвесторларға этикалық өлшемшарттар негізінде компанияларды бағалауға және таңдауға көмектесетін бірнеше құрал бар. Мысалы, MSCI ESG Ratings және Sustainalytics ESG Risk Ratings индекстері компанияның экологиялық, әлеуметтік және басқарушылық жауапкершілік қағидаттарына қаншалықты сәйкес келетінін бағалауға мүмкіндік береді.
Инвесторлардың инвестицияларды таңдауларын жеңілдету үшін бұл индекстер әр түрлі компанияларға ыңғайлы болу үшін әріптік белгі береді. Мысалы, AAA-ның ең жоғары рейтингі 3М Company, Microsoft Corporation және Merck & Co., Inc компанияларына сәйкес келеді.
Дереккөз — Money Invest Expert
Осы индекстерді қолдана отырып, инвесторлар негізделген таңдау жасап, өздерінің моральдық қағидаттарына сәйкес келетін портфельді таңдай алады.
Этикалық инвестициялау жолы
Қаражат салу кезінде этикалық қағидаттарды сақтағысы келетін жаңадан бастаушы инвесторлар неден бастап, өз стратегиясын қалай жасау керектігін білуі тиіс. Этикалық инвестициялау жолында сізге көмектесетін бірнеше қадам бар.
Қағидаттар мен басымдықтарды айқындаңыз. Инвестиция салмас бұрын, сіз үшін не маңызды екенін ойланып көріңіз. Мүмкін сізді әлеуметтік жауапкершілікке қарағанда экология көбірек алаңдатуы мүмкін немесе сыбайлас жемқорлықпен қарсы күресетін компанияларға қолдау көрсеткіңіз келуі мүмкін. Этикалық инвестициялау сіз үшін нені білдіретінін айқындап, оны таңдауға негіз ретінде пайдаланыңыз.
Нарықты және қол жетімді өнімдерді зерттеңіз. Инвестициялаудың әр түрлі мүмкіндіктерін ұсынатын көптеген этикалық қорлар мен өнімдер бар. ESG индекстерін зерттеңіз, компаниялардың рейтингтеріне назар аударып, олардың сіздің қағидаттарыңызға сәйкес келетінін бағалаңыз. Қандай қорлар сіздің өлшемшарттарыңызға сәйкес келетінін және олар өз портфельдерін қалай құратынын зерттеңіз.
Сан алуандықты қолданыңыз. Инвестицияларды таңдағанда, портфеліңізді әртараптандыруға тырысыңыз. Бұл тәуекелдерді азайтады және сіздің этикалық қағидаттарыңызға сәйкес келетін әртүрлі компанияларды қолдауға көмектеседі.
Нарықтың дамуын қадағалаңыз. Инвестициялау әлемімен қатар, этикалық инвестиция да үнемі өзгеріп отырады. Компаниялардағы жаңа үрдістерді, жаңалықтарды және өзгерістерді қадағалап отыратыныңызға көз жеткізіңіз. Осылайша сіз негізделген шешімдер қабылдап, қажет болған жағдайда стратегияны түзете аласыз.
Мамандарға хабарласыңыз. Егер сенімсіз болсаңыз, этикалық инвестициялауға маманданған мамандарға хабарласыңыз. Олар сіздің қағидаттарыңызға сәйкес келетін портфель құруға және инвестицияларды басқаруға қатысты консультациялар беруге көмектеседі.
Бұл қадамдар этикалық инвестициялау жолын бастап, пайда әкеліп қана қоймай, сондай-ақ қоғамдағы оң өзгерістерге ықпал ететін портфель құруға көмектеседі.
Этикалық компаниялардың акцияларын немесе этикалық биржалық қорлардағы үлесін сатып алуға сізге қашанда Freedom Broker компаниясыныңTradernet.Global сауда платформасы көмектеседі.
