Өкінішке қарай, трейдерлердің көбі саудадағы дағдыларын және графикаларды талдау қабілетін одан әрі жетілдіреді, бірақ олар өз күштері мен ресурстарын тиімді пайдалану керектігі жайында мүлдем ойланбайды. Әрине, түйсікпен де жұмыс істеуге болады. Бірақ та, биохакинг деп аталатын ғылыми тәсілді де енгізуге болады. Бұл үнемі күйзелісте жүргенде тығырықтан шығуға ғана емес, сондай-ақ қор нарығында жұмыс істегенде ең жоғары тиімділікке жетуге де көмектеседі.

Биохакинг дегеніміз не?

Биохакинг бұл — адам ағзасының жұмысын оңтайландырып, қартаю процесін баяулатып, болашақта ұзақ өмір сүруді қамтамасыз ету үшін, оның биологиялық процестерін «бұзуға» көмектесетін әдістеме. Оның негізінде дұрыс тамақтану, түн ұйқысы дұрыс болу, жаттығулар жасау, биологиялық қоспалар мен адамның туа біткен шектеулерін айналып өтуге көмектесетін басқа да көптеген техникалар сияқты әртүрлі «құралдар» жатыр.

Биохакингтің мақсаты – күйзелісті басу, митохондрияның жұмысын жақсарту, мидағы нейрохимияны арттыру әрі биологиялық сағатты ретке келтіру. Осының бәрі адамның тек физикалық жағдайына ғана емес, сондай-ақ ақыл-ой қабілетіне де әсер етеді.

Трейдер өз ағзасын қалай «бұза алады»?

Биохакинг көптеген құралды ұсынады. Әрқайсысына жеке-жеке тоқталайық.

Ұйқының дұрыс болуы

Дұрыс ұйқы – ең маңызды биохактардың бірі, әсіресе трейдерлер үшін аса маңызды. Жүргізілген зерттеулердің көбі ұйқының қанбауы әрі цикардты ырғақтардың бұзылуы зейін қоюдың және жедел есте сақтаудың нашарлауымен, шешім қабылдау жылдамдығы мен сапасының төмендеуімен, сондай-ақ эмоционалды тұрақсыздықпен байланыстырады. Осының бәрі қор нарығында жетістікке жетуде үлкен кедергілер тудырады.

Nature Neuroscience журналында жарияланған зерттеуде көрсетілгендей, ұйқының қанбауы гиппокампқа, яғни мидың есте сақтауға әрі оқуға жауапты бөлігіне теріс әсер етеді. Тәулігіне 6 сағаттан және аптасына одан аз уақыт ұйықтаған зерттеуге қатысушылардың гиппокаптағы нейрондарының белсенділігі түсіп кетті, бұл ақпаратты естерінде сақтау қабілетінің нашарлауына әкелді.

Ұйқыны қалайша ретке келтіруге болады

● Өзіңіздің биологиялық ырғақтығыңызға сай келетін тұрақты ұйқы кестесін сақтаңыз.

● Ұйқыңызға керек жағдайдың бәрін жасаңыз: 18°C шамасындағы салқындық, қараңғылық, тыныштық, электрмагниттік өрістер барынша аз әсер етуі керек.

● Қажет болса, жарық түсірмейтін перделерді пайдаланып, көзіңізге маска және құлағыңызға тығындар тығып қойыңыз.

● Мелатониннің бөліну процесі бұзылмауы үшін, ұйқыға жатар алдында кемінде 2 сағат смартфон немесе планшет пайдаланбаңыз.

● Кешқұрым уақытта көк түсті болдырмайтын көзілдірік киіп жүруді әдетке айналдырыңыз.

● Медицина қызметкерлерінен консультация алғаннан кейін мелатонин, магний глицинатын және ұйқыңызды ретке келтіретін басқа да қоспаларды қабылдаңыз.

● Тыныс алу жаттығуларын, саналылық медитациясын немесе ақыл-ойыңызды тыныштандыратын йога-нидра жасаңыз.

● Ұйқыңыз қанық болуы үшін түске дейін аэробикалық жаттығулар жасаңыз.

● Кешкісін алкогольді сусын ішуді азайтыңыз, себебі ол ұйқының құрылымын бұзады.

Тамақтану және қоспалар

Тамақ та мидың когнитивті қызметіне, нейроикемділігіне, нейрогенездігіне және жалпы сау күйіне (сәйкесінше денеге де) әсер етеді.

Appetite журналында жарияланған зерттеуде көрсетілгендей, жеміс-жидек, көкөніс, тұтас дәнді өнімдер мен жеңіл ақуыз сияқты дұрыс тамақтанған адамдар өңделген өнімдері мен қанты көп және майлы зиянды тағам жейтін адамдармен салыстырғанда аз шаршайтындарын әрі күні бойы сергек жүретіндерін айтты.

Біріншіден, құнарлы, қабынуға қарсы диетаға, төмендегідей дәрумендері көп тамаққа көңіл бөліңіз:

● Антиоксидантты жемістер мен көкөністер – жидектер, көкөніс, брокколи.

● Пайдалы майлар – авокадо, зәйтүн майы, майлы балық, жаңғақтар мен дәндер.

● Жеңіл ақуыз – майлы балық, жемге байлап бордақыланған ет, жұмыртқа және бұршақ тұқымдастар.

● Қоспалар – куркума.

Одан кейін когницияны, нейрогенезді және нейропротекцияны жақсартатын кейбір негізгі ноотропты қоспалар мен нутрицевтиканы қосуға болады:

● Омега-3 балық майы – DHA нейрогенез бен нейроикемділік үшін маңызды.

● Куркумин – куркумадағы антиоксидант, есте сақтау қабілеті мен зейінділікті жақсартады.

● Цитиколин – мидың күшін арттырып, когнитивтік әлсіреуден қорғайды.

● Саңырауқұлақтар – нейрогенез үшін жүйкенің өсу факторын ынталандырады.

● Л-теанин – көк шайдағы амин қышқылы, тыныштандырып, зейінділікті арттырады.

● Родиола – адаптогенді өсімдік, мидың шаршауына әрі күйзеліске қарсы көмектеседі.

● B тобындағы дәрумендер – нейромедиаторлар мен күш беруге қажет.

Маңызды! Кез келген қоспаны медицина қызметкерлерімен талқылаңыз, аз мөлшерден қабылдап, жағымсыз әсердің пайда болуы мүмкін екенін ескеріңіз.

Дене жаттығуларын белсенді түрде жасау

Үнемі жаттығу жасау арқылы жүрек-тамыр жүйесінің мықты болуына ықпал етеді, көңіл-күйді реттеп, ұйқының сапасын арттырады. Сондай-ақ дене жаттығуларын белсенді түрде жасаса, мидың когнитивтік көрсеткіштері мен икемділігінің жақсартуына әсер етеді.

Алғырлықтың ми қызметіне әсері жайында көптеген ғылыми зерттеу жүргізілді. Мысалы, Италияның Падуи қаласындағы Университеттің философия докторы және доценті Джорджия Кона зерттеу жүргізді, аталған зерттеу барысында когнитивтік процестердің марафонға қатысатын желаяқтардың нәтижелелігіне әсерін зерделеді. Желаяқтар баяу жүгіретіндерге қарағанда екі тапсырманы бір уақытта тиімділеу орындайды. Сонымен бірге, олар орынсыз ақпараттың өңделуін және эмоционалды ынталандырудың әсерін сапалы баса алады.

Когнитивтік қабілетке әсіресе жоғары қарқынды аралық жаттығулар (HIIT), күш жаттығулары, жүгіру, велосипед тебу және тағы басқалары тиімді ықпал етеді.

Ең бастысы, бағдарламаға сан алуан элементтер кіреді:

● Кардиожаттығулар қан ағысын және миға оттегінің берілуін арттырады.

● Күш жаттығулары BDNF сияқты пайдалы нейротрофиндердің бөлінуіне ықпал етеді.

● «Ми-дене» практикасы ми мен дене арасындағы байланысты, зейінді және күйзеліске деген төзімділікті жақсартады.

Күйзелісті басқару

Күйзеліс трейдерлер есте сақтау, ми икемділігі, санау қабілеті және эмоционалды реттеу сияқты сенетін когнитивті қызметтердің жағдайын нашарлатады.

Күйзеліс «ұр немесе қаш» қимылын белсендіріп, нейрогенез бен синаптикалық икемділікті, яғни барынша жоғары ми өнімділігіне қол жеткізу үшін мүлдем қарама-қарсы жағдайларды басатындығы жағдайды шиеліністіреді. Дәл сондықтан да, күйзеліс қимылын ретке келтіру үшін күйзелісті және биохакты азайтатын тұрақты практикалар трейдерлер үшін қажет.

Екі негізгі бағыт бұл – медитация, тыныс алу практикасы мен ағзадағы биохимияны ретке келтіру.

Медитация және тыныс алу практикасы

● Медитация префронтальды қыртыстың қалыңдауына және когнитивті функцияның жақсаруына ықпал етеді, яғни зейін және эмоционалды бақылау

● Тыныс алуға немесе денені сканерлеуге бағдарланған 5-10 минуттық медитациядан бастаңыз.

● «Қорапта» тыныс алу, ауыспалы танау арқылы тыныс алу немесе когерентті тыныс алу сияқты тыныс алу техникаларын қосыңыз.

Биохимияны ретке келтіру

● Кортизолдың жоғары деңгейі когницияны нашарлатады; күйзеліс гормонын азайтатын практиканы бейімдеңіз.

● Түнде кортизолдың деңгейін қалыпқа келтіру үшін ұйқыңыз сапалы болуы мүмкін.

● Өмір сүру салтыңызға дене жаттығулары, көкке шығу және тамақты аз мөлшерде қабылдау сияқты күйзелісті азайтатын факторларды енгізіңіз.

Қорытынды

Егер трейдерлер биохакингтің ғылыми түрде негізделген әдістерін пайдаланатын болса, оларға шешуші басымдық берілуі мүмкін. Бұл оларға ми және дене өнімділігін арттыруға көмектеседі.

Биохакингтің негізгі тіректері ұйқының ретке келтірілуін, тамақтануды, дене белсенділігін, күйзелісті басқаруды және нейрогенезге/қалпына келуге жәрдем көрсетуді қамтиды.

Әдістемелердің және құралдардың тамаша жиынтығын табу үшін, тұрақты практика, деректерді қадағалау және эксперименталды тәсіл талап етіледі. Осының бәрі көп ресурсты қажет етуі мүмкін, бірақ егер алдағы уақытта қор нарығында жұмыстың тиімділігі артса, нәтижеге көп күш жұмсалады.

Саудаңызға сәттілік тілейміз! Естеріңізде болсын! Денсаулығыңызды жақсартуға бағдарланған кез келген практикада алдымен білікті дәрігерлерден консультация алу маңызды.