21.08.2023 09:10
Hindenburg Research компаниясының FRHC акцияларына ықтимал шорт-сквиздер мен шабуылдар
Freedom Holding Corp. (FRHC) акцияларына бірнеше күн бойы жасалған шабуыл Hindenburg Research компаниясы үшін және қысқа позицияларды ашу бойынша кеңестерін орындағандар үшін шорт-сквизбен аяқталу қаупі бар. Бұл туралы осы жарияланымға дайындалған Kursiv Research сарапшыларының деректері айтады.
Шорт-сквиз — қор нарығындағы жағдай, онда акциялардың бағасы шорт позицияларын жабатын сатушылардың көптігіне байланысты күрт көтеріледі, бұл ретте акцияларды сатып алушыларды баға ұсынысын арттыруға мәжбүр етеді.
Мұндай сұраныс пен бағаның өсуі компания туралы жағымды жаңалықтардан, күшті негіздерден немесе басшылықтың мәлімдемелерінен немесе төмендеу ойыны үшін алуға болатын бағалы қағаздардың тапшылығынан туындауы мүмкін.
Шорт-сквиз қысқа мерзімді жоғары құбылмалылықты тудыруы және компанияның акцияларында ұзақ позициясы бар ойыншыларға пайда әкелуі мүмкін. Өз кезегінде, дүрбелеңге түсіп, бағаның күрт төмендеуіне қол жеткізе алмаған ойыншыларға қағаздарды әлдеқайда жоғары бағамен сатып алу қажет болуы мүмкін және бұл бірнеше рет шығынға әкелуі мүмкін. Қазір шортқа қатысушылардың бұл ықтимал шығындарын бағалау қиын. Позициялар жабылған кезде бәрі түсінікті болады. Сарапшылардың бағалауы бойынша, FRHC акцияларының жалпы шорты соңғы күндері шамамен $100 миллион долларды құрауы мүмкін.
Естеріңізге сала кетейік, 15 тамызда FRHC акцияларына американдық Hindenburg Research қор нарығының «аюлары» шабуыл жасады. Алғаш рет қазақстандық тамыры бар компанияның бағалы қағаздары әлемнің түкпір-түкпірінен келген алыпсатарлардың назарына ілікті.
Неліктен бұл акцияларға коммерциялық шабуыл болып табылады?
Сала сарапшыларының пікірінше, Hindenburg тергеуінің артында FRHC акцияларының құлдырауынан ақша табудың прагматикалық мақсаттары тұр. Kursiv Research сарапшылары Hindenburg материалдарын талдау тапсырысымен корпоративтік қатынастарға маманданған американдық заңгерлер тобына жүгінді. Атап айтқанда, Hindenburg баяндамасының авторлары қолданған құралдар жинағы, сондай-ақ келтірілген дәлелдердің дұрыстығы, қарапайым тілмен айтқанда, олардың мәлімдемелерінің фактчекингі қызықтырды.
Материалдардың толық талдауы әлі аяқталған жоқ, дегенмен заңгерлердің алдын-ала тұжырымдары: Hindenburg есебі - бұл алыпсатардың құлдырау жөніндегі есебі әрі ол FRHC беделіне нұқсан келтіру мақсатында дайындалған.
Біріншіден, Kursiv Research сұхбаттасушылары атап өткендей, Hindenburg есебінің орталық мәлімдемесі — FRHC KYC (Know Your Customer — өзіңіздің клиентіңізді біліңіз) және AML (Аnti - Money Laundering —жууға қарсы процедуралар) санкциялары мен ережелерін «ашық түрде мазақ етеді». Американдық заңгерлердің пікірінше, бұл талап жауапсыз және жалған. Бұл көбінесе компанияның аты-жөні аталмаған бұрынғы қызметкерлерінің есепте келтірілген мәлімдемелеріне негізделеді, оларды сенімді деп санауға болмайды. Сондай-ақ, есепте FRHC -тің өзі мәлімдемелер контекстінен алған өтінімдері қолданылады. Сонымен қатар, санкциялардың сақталуын бақылау жүйесі туралы мәлімдемелер санкция режимдерінің қалай жұмыс істейтінін дұрыс түсіндіре алмайды.
Мысалы, есепте FRHC «санкцияларды бұзу» фактісін «ашық мойындады» делінген. Бұл мәлімдеме контекстен тыс мәлімдемеге негізделген. Атап айтқанда, FRHC 10-К нысанына сілтеме жасай отырып, АҚШ-тың Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиясына (SEC) жіберген.
Айта кету керек, бұл форманың құндылығы - онда жарияланған деректерді компаниялар сыртқы заңгерлермен бірлесіп дайындайды, содан кейін бәрін менеджмент бекітеді және сыртқы аудиторлар шындыққа сәйкестігіне тексереді. Компания мәліметтер береді, ал жалданған үшінші тарап заңгерлері мен аудиторлары нақты жағдайға сәйкестігін тексереді. FRHC жағдайында заңгерлер 10-K нысанын толтыруда Morgan Lewis сөз сөйледі, ал FRHC-тің SEC алдындағы есебінің аудиторы Deloitte компаниясының «Үлкен төрттік» компаниясы болды.
SEC алдындағы есепте FRHC тобына кіретін компаниялар АҚШ, ЕО және Ұлыбританияның санкциялар тізіміне енгізілген клиенттерге брокерлік қызмет көрсеткендігі айтылған. Алайда, 10-K формасындағы келесі мәтін алдыңғы мәлімдемеден кейін бірден келеді:
«Бұл транзакциялар сәйкесінше АҚШ, Еуропалық Одақ немесе Ұлыбритания юрисдикциясындағы субъектілермен байланысты емес. Мұндай операцияларға, Жалпы ережелер бойынша, олардың жалпы көлемі компания табысының едәуір бөлігін құрағанға дейін санкциялық шектеулер қолданылмайды. 2023 жылдың 31 наурызындағы жағдай бойынша осы жеке және заңды тұлғаларға қатысты біздің клиенттік міндеттемелеріміз жиынтығында $17,8 млн немесе осы күнге арналған жалпы клиенттік міндеттемелеріміздің шамамен 0,92% құрады».
Бұл үзінді алдыңғы мәлімдеме контекстінде Kursiv Research сөйлескен заңгерлердің пікірінше өте маңызды. Мұндай бөлімшелер санкциялар тізіміне енгізілген жеке тұлғалармен немесе компаниялармен шектеулі іскерлік қарым-қатынаста болуы мүмкін көптеген халықаралық бөлімшелері бар компания үшін бұл сирек емес. Жалпы алғанда, әлемдік капитал нарықтарында мұндай клиенттердің жалпы саны компанияның жалпы бизнесі контекстінде сыни көзқараста болмайынша, бұл қалыпты түрде қабылданады (FRHC жағдайында біз 1% - дан аз сан туралы айтып отырмыз). Hindenburg есебінде бұл мәлімдеме Freedom-тың «санкцияларды ұялмай айналып өтуінің» басты дәлелі ретінде көрсетілген. Сонымен қатар, FRHC есебінде 2023 жылдың 31 наурызынан бастап Freedom мұндай клиенттерге тек олармен операцияларды қысқарту аясында қызмет еткені көрсетілген.
Екіншіден, есепте FRHC-де «өз клиентіңізді біліңіз» және ақшаны жылыстатуға қарсы процедуралар жоқ деп мәлімдейді. Бұл мәлімдемені растау үшін есепте FRHC-дегі KYC және AML процедуралары туралы белгілі бір атаусыз «бұрынғы қызметкердің» сөздері келтірілген. Оның айтуынша:
«Ол жерде өз клиентіңді біл» процедуралары жоқ. Ештеңе жоқ. Freedom ақшаны жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы «барлық дерлік елдердің «заңнамасын» бұзып отыр».
Сонымен қатар, бұл адам топтың бизнесінің көп бөлігі қолма-қол ақшаны пайдаланудан аулақ болу үшін арнайы құрылған деп болжайды KYC және AML ережелерін сақтау қажеттілігі.
Адвокаттар аты аталмаған жеке тұлғаның бұл мәлімдемелерінің барлығы өтірік екеніне және ешқандай сенімге лайық емес екеніне сенімді. Өйткені 24 - беттегі есебінде FRHC ақшаны жылыстатуға, терроризмді қаржыландыруға және экономикалық санкцияларға қарсы ережелердің сақталуын бақылаудың кең процедураларын көрсетеді. Соның ішінде KYC, AML, CTF (терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес) ережелерін бақылау платформасы және әртүрлі әлемдік деңгейдегі үшінші тарап деректер провайдерлерін (соның ішінде Sum and Substance Ltd.) санкциялар бойынша клиенттердің күнделікті мониторингін және бірқатар тәуекел параметрлері бойынша жеке қаржылық операцияларды тексеруді қоса алғанда, компанияның сауда платформасымен интеграцияланған жүйе шеңберінде жүзеге асырылады.
Адвокаттар аты аталмаған жеке тұлғаның бұл мәлімдемелерінің барлығы өтірік екеніне және ешқандай сенімге лайық емес екеніне сенімді. Өйткені 24 - беттегі есебінде FRHC ақшаны жылыстатуға, терроризмді қаржыландыруға және экономикалық санкцияларға қарсы ережелердің сақталуын бақылаудың кең процедураларын көрсетеді. Соның ішінде KYC, AML, CTF (терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес) ережелерін бақылау платформасы және әртүрлі әлемдік деңгейдегі үшінші тарап деректер провайдерлерін (соның ішінде Sum and Substance Ltd.) санкциялар бойынша клиенттердің күнделікті мониторингін және бірқатар тәуекел параметрлері бойынша жеке қаржылық операцияларды тексеруді қоса алғанда, компанияның сауда платформасымен интеграцияланған жүйе шеңберінде жүзеге асырылады.
FRHC аудиторы — «Үлкен төрттіктің» Deloitte компаниясы — жақында топтың толық аудитін аяқтап, аудиторлық қорытындыны жариялады, онда бөлек үлкен бөлім AML/KYC Compliance процедураларын сынауға арнады және барлық құрылымдар мен байланысты тұлғалардың, соның ішінде FST Belize-дің бұл процедураларды орындағанына көз жеткізді. Kursiv Research кеңесші заңгерлері FRHC тобындағы іскерлік тәжірибелер мен процедуралар жоғары стандарттарға сәйкес келеді және есепте сөздері берілген аты аталмаған жеке тұлғалардың мәлімдемелерін толығымен жоққа шығарады деген қорытындыға келді. Hindenburg есебінде Deloitte есебі ешқашан айтылмайды және барлық мәлімдемелер аты аталмаған адамдардың мәлімдемелеріне негізделген, дейді Kursiv Research сұхбаттасушылары.
Үшіншіден, Hindenburg есебінде Белиздегі FRHC бөлімшесі (FST Belize) Ресейге қарсы санкцияларды болдырмау үшін арнайы құрылған деп мәлімдейді. Құжатта компания 2014 жылы АҚШ Ресейге қарсы санкциялар енгізгеннен кейін төрт ай өткен соң құрылғаны атап өтілген, осылайша оның басты мақсаты санкциядан құтылу болды, бұл мәлімдемені растамай.
Шындығында, есепте FRHC-ге дейінгі 10-К нысандағы негізгі ақпарат туралы айтылмайды, бұл мәлімдеме жалған екенін көрсетеді. Атап айтқанда, есепте Freedom аудиторы Deloitte жақында топтың толық аудитін жүргізгені және барлық процедуралар аяқталғаннан кейін аудиторлық қорытындыны ескертусіз шығарғаны туралы маңызды ақпарат жоқ.
10-К нысанда Deloitte:
«Реттеушінің талаптарын сақтау мәселелері бойынша біздің мамандардың күшімен біз:
– FST Belize жаңа клиенттерді тіркеу, ақшаны жылыстатуға қарсы ережелерді бақылау және жеке және заңды тұлғалар үшін санкцияларды сақтау үшін қолданған процедуралардың басқа қаржы ұйымдарындағы ұқсас тәжірибелерден өзгеше екендігі анықталды және бағаланды.
– Біз жаңа клиенттерді тіркеу, ақшаны жылыстатуға қарсы ережелерді бақылау және FST Belize санкцияларын орындау кезінде Осы бақылау процедураларының тиімділігін, сондай-ақ компанияның өзі осы бақылау әрекеттерін қалай бақылайтынын тексердік.
– Біз омнибус шоттарында жеке және заңды тұлғалардың үлгісін жасадық және FST Belize алған жеке және заңды тұлғалар туралы ақпарат сыртқы ақпарат көздеріне қаншалықты сәйкес келетінін бағаладық».
Kursiv Research сұхбаттасушылары атап өткендей, егер FST Belize-дегі AML және KYC тиісті процедуралары халықаралық тәжірибеге сәйкес келмесе немесе тиімді болмаса, Deloitte мұндай аудиторлық процедуралардан кейін аудиторлық қорытындыны ескертусіз жарияламас еді.
Төртіншіден, есепте ресейлік банктердің санкцияларына ұшыраған көптеген бұрынғы клиенттер (жеке тұлғалар) мұндай банктер Санкциялар нысанасына айналғаннан кейін өз бизнестерін FRHC-ге бергені көрсетілген. Есеп бұған Freedom санкцияларды бұзғанының дәлелі ретінде сілтеме жасайды. Бұл қорытынды санкция режимдерінің қалай жұмыс істейтіні туралы нашар түсінікті көрсетеді.
Freedom өзі ашық және ӘКК есебінде атап өткендей, компанияда Ресей азаматтарының клиенттері әлі де көп. Бұл жеке тұлғалардың барлығы санкциялардың нысаны болып табылмайды және бүгінгі күні АҚШ, ЕО және Ұлыбританияның бірде-бір санкциясы брокерлік компанияға Ресей азаматтарына қызмет көрсетуге тыйым салмайды, бұл Hindenburg есебінде айтылғандарға қайшы келеді. Freedom санкциялар салынған кез-келген банкпен тікелей байланыста болған жағдайларда, мысалы, Альфа-Банк және Тинкофф Банкі, мұндай байланыстар осындай банктердің бизнесін біртіндеп қысқартуға бағытталған OFAC бас лицензиясының шеңберінде болды. Клиенттік активтерді аудару бойынша барлық қызметтер тек OFAC бас лицензиясының қолданылу кезеңінде және оларға қатысты санкциялар қолданылмайтын клиенттерге ғана көрсетілді.
Hindenburg тағы қандай компанияларды нысанаға алды?
Hindenburg Research құрбан болған компанияның қағаздарының нарықтық бағасының төмендеуінен пайда табатын "аюларға" жататындығын жасырмайды; бұрын олар Nasdaq-тың басқа мүшелеріне – Singularity Future Technology, HF Foods, сондай-ақ үнділік миллиардер Гаутам Адани мен тіпті Илон Масктың бизнесіне Twitter-ді сатып алу кезінде әр түрлі жетістіктермен шабуыл жасаған.
Қаржы нарығындағы зерттеу позициясымен танымал Hindenburg Research компанияларға қарсы бірқатар толқынды пікірталастар жүргізді. Өз стратегиясында олар қор нарықтарында қысқа позицияларды ашады, содан кейін компаниялардың беделін түсіруге және қорлауға бағытталған есептер шығарады. Бұл есептерде алаяқтық, дұрыс емес қаржылық есептілік және басқа да бұзушылықтар туралы айыптаулар болуы мүмкін.
Соңғы жылдары Hindenburg Research әр түрлі көлемдегі және саладағы 20-ға жуық компанияға әсер етті: автомобиль және фармацевтикалық компаниялар, сондай-ақ АҚШ, Қытай, Канада, Австралия және басқа елдерден, қазір Қазақстаннан келген жас стартаптар мен шағын ауқымды кәсіпорындар. Hindenburg-тің есептері инвесторлар арасында дүрбелең тудыруы мүмкін, акциялардың күрт төмендеуіне әкелуі мүмкін және тіпті заңды салдарға әкелуі мүмкін, мүмкін сот процестеріне дейін.
Шамасы, қазақстандық FRHC тамыры бар американдық компания бірінші болып шортшылар тарапынан осындай жаппай соққыға төтеп бере алды - компанияның акциялары осы уақытқа дейін $70 шамалы құлдырауды көрсетіп отыр.
Hindenburg Research шабуылдарының нысаны болған кейбір компаниялар
Компания: Nikola Corporation (NKLA)
Саласы: автомобиль жасау
Шабуыл күні: 10.09.2020
Hindenburg сарапшылары Стартапты оның негізін қалаушы және атқарушы директоры Тревор Милтон компанияның жағдайы туралы ақпаратты жүйелі түрде бұрмалады деп айыптады.
Дәлел ретінде олар телефон қоңырауларының жазбаларынан, мәтіндік хабарламалардан, электрондық пошталардан және фотосуреттерден алынған деректерді, сондай-ақ есеп жарияланған кезде $20 миллиард долларға бағаланған компанияның жалған есеп бергені туралы жағдайға таныс адамдардың бірқатар дәлелдерін келтірді. Нарық қатысушыларының пікірінше, Nikola-ның аккумуляторларға арналған революциялық шешімдерді әзірлеу туралы мәлімдемелері бос дыбыс болды, сондықтан компания қазіргі автоөндірушілер арасында технологиялық серіктес іздеді.
Бес күннен кейін Reuters агенттігіне АҚШ-тың Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиясы (SEC) Hindenburg материалының нәтижелері бойынша тергеуді бастағаны белгілі болды, ал Милтон 20 қыркүйекте отставкаға кетті. 2021 жылдың желтоқсанында SEC Nikola айыптау жағдайын шешу үшін $125 миллион доллар айыппұл төлеуге келіскенін хабарлады – инвесторларды өз өнімдеріне, технологиялық жетістіктеріне және компанияның коммерциялық перспективаларына қатысты адастыру.
Шабуыл күні Nikola қағазы 11% жоғалтты, бір айдан кейін динамика да теріс болды: -36%. Келесі үш жыл ішінде компания арзандауды жалғастырды және 2023 жылдың тамызына қарай жанжалға дейін шамамен 20 есе арзан.
Компания: Clover Health Investments (CLOV)
Саласы: медицина
Шабуыл күні: 04.02.2021
Clover Health-ке қатысты шағымдар Hindenburg құжаттарды талдау және компанияның оншақты бұрынғы қызметкерлерімен, бәсекелестерімен және сала сарапшыларымен сұхбаттасу кезінде анықтаған фактілер жиынтығымен байланысты болды. Материалда компания Clover Health АҚШ Әділет министрлігінің Clover Assistant бағдарламалық жасақтамасын әзірлеу кезіндегі бұзушылықтар туралы тергеуін жасырды деп айыпталды: стартап қызметкерлері кері қайтарулар, ашылмаған үшінші тараптардың қатысуымен ашық емес мәмілелер, егде жастағы адамдарды адастырған маркетингтік әрекеттер туралы күдіктенді.
Жарияланғаннан кейінгі күні Clover Health тергеудің басталуы туралы SEC -тен хабарлама алды. Компания ынтымақтастық ниеті туралы бірден хабарлады. Өткен Наурызда "SPAC королі" Чамат Палихапития бастаған компания басшылары сот алдында жауап беруі керек деген хабарлама келді. Clover Health-тің жаңа қаржылық есептілігіне сүйене отырып, іс жалғасуда.
Қағаз шабуылы күні компаниялар 12% жоғалтты, ал бір айдан кейін одан да төмен түсті – 40%. Бүгінгі таңда Clover Health акциясы Hindenburg жариялау жанжалына қарағанда 9 есе арзан сатылуда.
Компания: Lordstown Motors Ltd. (RIDEQ)
Сала: автомобиль құрылысы
Шабуыл күні: 12.03.2021
Тағы бір электромобиль өндірушісі 2021 жылдың наурызында айыптау волейболын алды – Lordstown Motors. Hindenburg сарапшылары компанияны 100 мыңға жуық алдын-ала тапсырыс қабылдады деп күдіктенді, оның ішінде көптеген жалған тапсырыстар бар, ал кейбір жағдайларда Lordstown тапсырыстарды орналастыру үшін төледі.
Компания өз тергеуін 2021 жылдың маусымында бастады. Бір уақытта ӘКК тергеуі басталды, ол әлі аяқталған жоқ. Компания қайта құрылымдауды бастау туралы ресми мәлімдемені 2023 жылдың маусымында жасады. Бұл іс жүзінде банкроттық рәсімін бастауды білдіреді.
Компанияның қағаздары Hindenburg жарияланғанға дейін түсе бастады: 2021 жылдың ақпан айында Лордстаун акциясы 40%-ға арзандады. Сарапшылардың материалдары компанияны көлбеу жазықтықта одан әрі итермеледі. Айыптар шыққаннан кейін бір айдан кейін компания тағы 27% - ға арзандады. Осы жылдың тамызына қарай Lordstown капиталдандыруы 2021 жылдың ақпан айындағы көрсеткіштермен салыстырғанда 123 есе қысқарды.
Компания: Adani Enterprises Limited (ADANIENT)
Сала: көп салалы холдинг
Шабуыл күні: 24.01.2023
Бұл жолы Hindenburg күмәнді стартапқа емес, Adani Group құрамына кіретін бірнеше листингілік компаниялары (көмір мен темір рудасын өндіру, ЖЭК және басқа салалар) бар үнді кәсіпкері Гаутам Аданиге тиесілі ірі холдингке шабуыл жасады. Hindenburg топқа бағалы қағаздарды манипуляциялауды және салық айлақтарын дұрыс пайдаланбауды ұсынды. Сарапшылар топтың үлкен қарызына назар аударды, ал Citigroup бөлімшесі оларға маржалық несиелерді ұзарта алмады.
The Adani Group тергеуді жалған ақпарат және негізсіз мәлімдемелер жиынтығы деп атады және сотқа беруге уәде берді. Үшінші күні топ айыптауларды талдауды жариялады Hindenburg. Алайда, инвесторлардың жауаптары сендірілмеген сияқты және компанияның қағаздары арзандай берді. Осыған байланысты Үндістанның орталық банкі жергілікті банктерден топтың компанияларына қатысты экспозициясын егжей-тегжейлі көрсетуді сұрады. 2023 жылдың маусымындағы жағдай бойынша компания бұл реттеушіге қатысты ешқандай SEC тергеулері немесе тексерулер жүргізілмейтініне ресми түрде сендірді.
Шабуыл жасалған күннен бастап бір аптадан кейін топтың холдингтік құрылымы – Adani Enterprises Limited – 38%, бір айдан кейін – 62% жоғалтты. Сәуірден бастап қағаз позицияларды баяу қайтарады, бірақ 2023 жылдың тамызында ол өткен қаңтардың басындағыдан – Hindenburg тергеуі жарияланғанға дейін 40%-ға арзан болды.
Шорт-сквиз — қор нарығындағы жағдай, онда акциялардың бағасы шорт позицияларын жабатын сатушылардың көптігіне байланысты күрт көтеріледі, бұл ретте акцияларды сатып алушыларды баға ұсынысын арттыруға мәжбүр етеді.
Мұндай сұраныс пен бағаның өсуі компания туралы жағымды жаңалықтардан, күшті негіздерден немесе басшылықтың мәлімдемелерінен немесе төмендеу ойыны үшін алуға болатын бағалы қағаздардың тапшылығынан туындауы мүмкін.
Шорт-сквиз қысқа мерзімді жоғары құбылмалылықты тудыруы және компанияның акцияларында ұзақ позициясы бар ойыншыларға пайда әкелуі мүмкін. Өз кезегінде, дүрбелеңге түсіп, бағаның күрт төмендеуіне қол жеткізе алмаған ойыншыларға қағаздарды әлдеқайда жоғары бағамен сатып алу қажет болуы мүмкін және бұл бірнеше рет шығынға әкелуі мүмкін. Қазір шортқа қатысушылардың бұл ықтимал шығындарын бағалау қиын. Позициялар жабылған кезде бәрі түсінікті болады. Сарапшылардың бағалауы бойынша, FRHC акцияларының жалпы шорты соңғы күндері шамамен $100 миллион долларды құрауы мүмкін.
Естеріңізге сала кетейік, 15 тамызда FRHC акцияларына американдық Hindenburg Research қор нарығының «аюлары» шабуыл жасады. Алғаш рет қазақстандық тамыры бар компанияның бағалы қағаздары әлемнің түкпір-түкпірінен келген алыпсатарлардың назарына ілікті.
Неліктен бұл акцияларға коммерциялық шабуыл болып табылады?
Сала сарапшыларының пікірінше, Hindenburg тергеуінің артында FRHC акцияларының құлдырауынан ақша табудың прагматикалық мақсаттары тұр. Kursiv Research сарапшылары Hindenburg материалдарын талдау тапсырысымен корпоративтік қатынастарға маманданған американдық заңгерлер тобына жүгінді. Атап айтқанда, Hindenburg баяндамасының авторлары қолданған құралдар жинағы, сондай-ақ келтірілген дәлелдердің дұрыстығы, қарапайым тілмен айтқанда, олардың мәлімдемелерінің фактчекингі қызықтырды.
Материалдардың толық талдауы әлі аяқталған жоқ, дегенмен заңгерлердің алдын-ала тұжырымдары: Hindenburg есебі - бұл алыпсатардың құлдырау жөніндегі есебі әрі ол FRHC беделіне нұқсан келтіру мақсатында дайындалған.
Біріншіден, Kursiv Research сұхбаттасушылары атап өткендей, Hindenburg есебінің орталық мәлімдемесі — FRHC KYC (Know Your Customer — өзіңіздің клиентіңізді біліңіз) және AML (Аnti - Money Laundering —жууға қарсы процедуралар) санкциялары мен ережелерін «ашық түрде мазақ етеді». Американдық заңгерлердің пікірінше, бұл талап жауапсыз және жалған. Бұл көбінесе компанияның аты-жөні аталмаған бұрынғы қызметкерлерінің есепте келтірілген мәлімдемелеріне негізделеді, оларды сенімді деп санауға болмайды. Сондай-ақ, есепте FRHC -тің өзі мәлімдемелер контекстінен алған өтінімдері қолданылады. Сонымен қатар, санкциялардың сақталуын бақылау жүйесі туралы мәлімдемелер санкция режимдерінің қалай жұмыс істейтінін дұрыс түсіндіре алмайды.
Мысалы, есепте FRHC «санкцияларды бұзу» фактісін «ашық мойындады» делінген. Бұл мәлімдеме контекстен тыс мәлімдемеге негізделген. Атап айтқанда, FRHC 10-К нысанына сілтеме жасай отырып, АҚШ-тың Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиясына (SEC) жіберген.
Айта кету керек, бұл форманың құндылығы - онда жарияланған деректерді компаниялар сыртқы заңгерлермен бірлесіп дайындайды, содан кейін бәрін менеджмент бекітеді және сыртқы аудиторлар шындыққа сәйкестігіне тексереді. Компания мәліметтер береді, ал жалданған үшінші тарап заңгерлері мен аудиторлары нақты жағдайға сәйкестігін тексереді. FRHC жағдайында заңгерлер 10-K нысанын толтыруда Morgan Lewis сөз сөйледі, ал FRHC-тің SEC алдындағы есебінің аудиторы Deloitte компаниясының «Үлкен төрттік» компаниясы болды.
SEC алдындағы есепте FRHC тобына кіретін компаниялар АҚШ, ЕО және Ұлыбританияның санкциялар тізіміне енгізілген клиенттерге брокерлік қызмет көрсеткендігі айтылған. Алайда, 10-K формасындағы келесі мәтін алдыңғы мәлімдемеден кейін бірден келеді:
«Бұл транзакциялар сәйкесінше АҚШ, Еуропалық Одақ немесе Ұлыбритания юрисдикциясындағы субъектілермен байланысты емес. Мұндай операцияларға, Жалпы ережелер бойынша, олардың жалпы көлемі компания табысының едәуір бөлігін құрағанға дейін санкциялық шектеулер қолданылмайды. 2023 жылдың 31 наурызындағы жағдай бойынша осы жеке және заңды тұлғаларға қатысты біздің клиенттік міндеттемелеріміз жиынтығында $17,8 млн немесе осы күнге арналған жалпы клиенттік міндеттемелеріміздің шамамен 0,92% құрады».
Бұл үзінді алдыңғы мәлімдеме контекстінде Kursiv Research сөйлескен заңгерлердің пікірінше өте маңызды. Мұндай бөлімшелер санкциялар тізіміне енгізілген жеке тұлғалармен немесе компаниялармен шектеулі іскерлік қарым-қатынаста болуы мүмкін көптеген халықаралық бөлімшелері бар компания үшін бұл сирек емес. Жалпы алғанда, әлемдік капитал нарықтарында мұндай клиенттердің жалпы саны компанияның жалпы бизнесі контекстінде сыни көзқараста болмайынша, бұл қалыпты түрде қабылданады (FRHC жағдайында біз 1% - дан аз сан туралы айтып отырмыз). Hindenburg есебінде бұл мәлімдеме Freedom-тың «санкцияларды ұялмай айналып өтуінің» басты дәлелі ретінде көрсетілген. Сонымен қатар, FRHC есебінде 2023 жылдың 31 наурызынан бастап Freedom мұндай клиенттерге тек олармен операцияларды қысқарту аясында қызмет еткені көрсетілген.
Екіншіден, есепте FRHC-де «өз клиентіңізді біліңіз» және ақшаны жылыстатуға қарсы процедуралар жоқ деп мәлімдейді. Бұл мәлімдемені растау үшін есепте FRHC-дегі KYC және AML процедуралары туралы белгілі бір атаусыз «бұрынғы қызметкердің» сөздері келтірілген. Оның айтуынша:
«Ол жерде өз клиентіңді біл» процедуралары жоқ. Ештеңе жоқ. Freedom ақшаны жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы «барлық дерлік елдердің «заңнамасын» бұзып отыр».
Сонымен қатар, бұл адам топтың бизнесінің көп бөлігі қолма-қол ақшаны пайдаланудан аулақ болу үшін арнайы құрылған деп болжайды KYC және AML ережелерін сақтау қажеттілігі.
Адвокаттар аты аталмаған жеке тұлғаның бұл мәлімдемелерінің барлығы өтірік екеніне және ешқандай сенімге лайық емес екеніне сенімді. Өйткені 24 - беттегі есебінде FRHC ақшаны жылыстатуға, терроризмді қаржыландыруға және экономикалық санкцияларға қарсы ережелердің сақталуын бақылаудың кең процедураларын көрсетеді. Соның ішінде KYC, AML, CTF (терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес) ережелерін бақылау платформасы және әртүрлі әлемдік деңгейдегі үшінші тарап деректер провайдерлерін (соның ішінде Sum and Substance Ltd.) санкциялар бойынша клиенттердің күнделікті мониторингін және бірқатар тәуекел параметрлері бойынша жеке қаржылық операцияларды тексеруді қоса алғанда, компанияның сауда платформасымен интеграцияланған жүйе шеңберінде жүзеге асырылады.
Адвокаттар аты аталмаған жеке тұлғаның бұл мәлімдемелерінің барлығы өтірік екеніне және ешқандай сенімге лайық емес екеніне сенімді. Өйткені 24 - беттегі есебінде FRHC ақшаны жылыстатуға, терроризмді қаржыландыруға және экономикалық санкцияларға қарсы ережелердің сақталуын бақылаудың кең процедураларын көрсетеді. Соның ішінде KYC, AML, CTF (терроризмді қаржыландыруға қарсы күрес) ережелерін бақылау платформасы және әртүрлі әлемдік деңгейдегі үшінші тарап деректер провайдерлерін (соның ішінде Sum and Substance Ltd.) санкциялар бойынша клиенттердің күнделікті мониторингін және бірқатар тәуекел параметрлері бойынша жеке қаржылық операцияларды тексеруді қоса алғанда, компанияның сауда платформасымен интеграцияланған жүйе шеңберінде жүзеге асырылады.
FRHC аудиторы — «Үлкен төрттіктің» Deloitte компаниясы — жақында топтың толық аудитін аяқтап, аудиторлық қорытындыны жариялады, онда бөлек үлкен бөлім AML/KYC Compliance процедураларын сынауға арнады және барлық құрылымдар мен байланысты тұлғалардың, соның ішінде FST Belize-дің бұл процедураларды орындағанына көз жеткізді. Kursiv Research кеңесші заңгерлері FRHC тобындағы іскерлік тәжірибелер мен процедуралар жоғары стандарттарға сәйкес келеді және есепте сөздері берілген аты аталмаған жеке тұлғалардың мәлімдемелерін толығымен жоққа шығарады деген қорытындыға келді. Hindenburg есебінде Deloitte есебі ешқашан айтылмайды және барлық мәлімдемелер аты аталмаған адамдардың мәлімдемелеріне негізделген, дейді Kursiv Research сұхбаттасушылары.
Үшіншіден, Hindenburg есебінде Белиздегі FRHC бөлімшесі (FST Belize) Ресейге қарсы санкцияларды болдырмау үшін арнайы құрылған деп мәлімдейді. Құжатта компания 2014 жылы АҚШ Ресейге қарсы санкциялар енгізгеннен кейін төрт ай өткен соң құрылғаны атап өтілген, осылайша оның басты мақсаты санкциядан құтылу болды, бұл мәлімдемені растамай.
Шындығында, есепте FRHC-ге дейінгі 10-К нысандағы негізгі ақпарат туралы айтылмайды, бұл мәлімдеме жалған екенін көрсетеді. Атап айтқанда, есепте Freedom аудиторы Deloitte жақында топтың толық аудитін жүргізгені және барлық процедуралар аяқталғаннан кейін аудиторлық қорытындыны ескертусіз шығарғаны туралы маңызды ақпарат жоқ.
10-К нысанда Deloitte:
«Реттеушінің талаптарын сақтау мәселелері бойынша біздің мамандардың күшімен біз:
– FST Belize жаңа клиенттерді тіркеу, ақшаны жылыстатуға қарсы ережелерді бақылау және жеке және заңды тұлғалар үшін санкцияларды сақтау үшін қолданған процедуралардың басқа қаржы ұйымдарындағы ұқсас тәжірибелерден өзгеше екендігі анықталды және бағаланды.
– Біз жаңа клиенттерді тіркеу, ақшаны жылыстатуға қарсы ережелерді бақылау және FST Belize санкцияларын орындау кезінде Осы бақылау процедураларының тиімділігін, сондай-ақ компанияның өзі осы бақылау әрекеттерін қалай бақылайтынын тексердік.
– Біз омнибус шоттарында жеке және заңды тұлғалардың үлгісін жасадық және FST Belize алған жеке және заңды тұлғалар туралы ақпарат сыртқы ақпарат көздеріне қаншалықты сәйкес келетінін бағаладық».
Kursiv Research сұхбаттасушылары атап өткендей, егер FST Belize-дегі AML және KYC тиісті процедуралары халықаралық тәжірибеге сәйкес келмесе немесе тиімді болмаса, Deloitte мұндай аудиторлық процедуралардан кейін аудиторлық қорытындыны ескертусіз жарияламас еді.
Төртіншіден, есепте ресейлік банктердің санкцияларына ұшыраған көптеген бұрынғы клиенттер (жеке тұлғалар) мұндай банктер Санкциялар нысанасына айналғаннан кейін өз бизнестерін FRHC-ге бергені көрсетілген. Есеп бұған Freedom санкцияларды бұзғанының дәлелі ретінде сілтеме жасайды. Бұл қорытынды санкция режимдерінің қалай жұмыс істейтіні туралы нашар түсінікті көрсетеді.
Freedom өзі ашық және ӘКК есебінде атап өткендей, компанияда Ресей азаматтарының клиенттері әлі де көп. Бұл жеке тұлғалардың барлығы санкциялардың нысаны болып табылмайды және бүгінгі күні АҚШ, ЕО және Ұлыбританияның бірде-бір санкциясы брокерлік компанияға Ресей азаматтарына қызмет көрсетуге тыйым салмайды, бұл Hindenburg есебінде айтылғандарға қайшы келеді. Freedom санкциялар салынған кез-келген банкпен тікелей байланыста болған жағдайларда, мысалы, Альфа-Банк және Тинкофф Банкі, мұндай байланыстар осындай банктердің бизнесін біртіндеп қысқартуға бағытталған OFAC бас лицензиясының шеңберінде болды. Клиенттік активтерді аудару бойынша барлық қызметтер тек OFAC бас лицензиясының қолданылу кезеңінде және оларға қатысты санкциялар қолданылмайтын клиенттерге ғана көрсетілді.
Hindenburg тағы қандай компанияларды нысанаға алды?
Hindenburg Research құрбан болған компанияның қағаздарының нарықтық бағасының төмендеуінен пайда табатын "аюларға" жататындығын жасырмайды; бұрын олар Nasdaq-тың басқа мүшелеріне – Singularity Future Technology, HF Foods, сондай-ақ үнділік миллиардер Гаутам Адани мен тіпті Илон Масктың бизнесіне Twitter-ді сатып алу кезінде әр түрлі жетістіктермен шабуыл жасаған.
Қаржы нарығындағы зерттеу позициясымен танымал Hindenburg Research компанияларға қарсы бірқатар толқынды пікірталастар жүргізді. Өз стратегиясында олар қор нарықтарында қысқа позицияларды ашады, содан кейін компаниялардың беделін түсіруге және қорлауға бағытталған есептер шығарады. Бұл есептерде алаяқтық, дұрыс емес қаржылық есептілік және басқа да бұзушылықтар туралы айыптаулар болуы мүмкін.
Соңғы жылдары Hindenburg Research әр түрлі көлемдегі және саладағы 20-ға жуық компанияға әсер етті: автомобиль және фармацевтикалық компаниялар, сондай-ақ АҚШ, Қытай, Канада, Австралия және басқа елдерден, қазір Қазақстаннан келген жас стартаптар мен шағын ауқымды кәсіпорындар. Hindenburg-тің есептері инвесторлар арасында дүрбелең тудыруы мүмкін, акциялардың күрт төмендеуіне әкелуі мүмкін және тіпті заңды салдарға әкелуі мүмкін, мүмкін сот процестеріне дейін.
Шамасы, қазақстандық FRHC тамыры бар американдық компания бірінші болып шортшылар тарапынан осындай жаппай соққыға төтеп бере алды - компанияның акциялары осы уақытқа дейін $70 шамалы құлдырауды көрсетіп отыр.
Hindenburg Research шабуылдарының нысаны болған кейбір компаниялар
Компания: Nikola Corporation (NKLA)
Саласы: автомобиль жасау
Шабуыл күні: 10.09.2020
Hindenburg сарапшылары Стартапты оның негізін қалаушы және атқарушы директоры Тревор Милтон компанияның жағдайы туралы ақпаратты жүйелі түрде бұрмалады деп айыптады.
Дәлел ретінде олар телефон қоңырауларының жазбаларынан, мәтіндік хабарламалардан, электрондық пошталардан және фотосуреттерден алынған деректерді, сондай-ақ есеп жарияланған кезде $20 миллиард долларға бағаланған компанияның жалған есеп бергені туралы жағдайға таныс адамдардың бірқатар дәлелдерін келтірді. Нарық қатысушыларының пікірінше, Nikola-ның аккумуляторларға арналған революциялық шешімдерді әзірлеу туралы мәлімдемелері бос дыбыс болды, сондықтан компания қазіргі автоөндірушілер арасында технологиялық серіктес іздеді.
Бес күннен кейін Reuters агенттігіне АҚШ-тың Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиясы (SEC) Hindenburg материалының нәтижелері бойынша тергеуді бастағаны белгілі болды, ал Милтон 20 қыркүйекте отставкаға кетті. 2021 жылдың желтоқсанында SEC Nikola айыптау жағдайын шешу үшін $125 миллион доллар айыппұл төлеуге келіскенін хабарлады – инвесторларды өз өнімдеріне, технологиялық жетістіктеріне және компанияның коммерциялық перспективаларына қатысты адастыру.
Шабуыл күні Nikola қағазы 11% жоғалтты, бір айдан кейін динамика да теріс болды: -36%. Келесі үш жыл ішінде компания арзандауды жалғастырды және 2023 жылдың тамызына қарай жанжалға дейін шамамен 20 есе арзан.
Компания: Clover Health Investments (CLOV)
Саласы: медицина
Шабуыл күні: 04.02.2021
Clover Health-ке қатысты шағымдар Hindenburg құжаттарды талдау және компанияның оншақты бұрынғы қызметкерлерімен, бәсекелестерімен және сала сарапшыларымен сұхбаттасу кезінде анықтаған фактілер жиынтығымен байланысты болды. Материалда компания Clover Health АҚШ Әділет министрлігінің Clover Assistant бағдарламалық жасақтамасын әзірлеу кезіндегі бұзушылықтар туралы тергеуін жасырды деп айыпталды: стартап қызметкерлері кері қайтарулар, ашылмаған үшінші тараптардың қатысуымен ашық емес мәмілелер, егде жастағы адамдарды адастырған маркетингтік әрекеттер туралы күдіктенді.
Жарияланғаннан кейінгі күні Clover Health тергеудің басталуы туралы SEC -тен хабарлама алды. Компания ынтымақтастық ниеті туралы бірден хабарлады. Өткен Наурызда "SPAC королі" Чамат Палихапития бастаған компания басшылары сот алдында жауап беруі керек деген хабарлама келді. Clover Health-тің жаңа қаржылық есептілігіне сүйене отырып, іс жалғасуда.
Қағаз шабуылы күні компаниялар 12% жоғалтты, ал бір айдан кейін одан да төмен түсті – 40%. Бүгінгі таңда Clover Health акциясы Hindenburg жариялау жанжалына қарағанда 9 есе арзан сатылуда.
Компания: Lordstown Motors Ltd. (RIDEQ)
Сала: автомобиль құрылысы
Шабуыл күні: 12.03.2021
Тағы бір электромобиль өндірушісі 2021 жылдың наурызында айыптау волейболын алды – Lordstown Motors. Hindenburg сарапшылары компанияны 100 мыңға жуық алдын-ала тапсырыс қабылдады деп күдіктенді, оның ішінде көптеген жалған тапсырыстар бар, ал кейбір жағдайларда Lordstown тапсырыстарды орналастыру үшін төледі.
Компания өз тергеуін 2021 жылдың маусымында бастады. Бір уақытта ӘКК тергеуі басталды, ол әлі аяқталған жоқ. Компания қайта құрылымдауды бастау туралы ресми мәлімдемені 2023 жылдың маусымында жасады. Бұл іс жүзінде банкроттық рәсімін бастауды білдіреді.
Компанияның қағаздары Hindenburg жарияланғанға дейін түсе бастады: 2021 жылдың ақпан айында Лордстаун акциясы 40%-ға арзандады. Сарапшылардың материалдары компанияны көлбеу жазықтықта одан әрі итермеледі. Айыптар шыққаннан кейін бір айдан кейін компания тағы 27% - ға арзандады. Осы жылдың тамызына қарай Lordstown капиталдандыруы 2021 жылдың ақпан айындағы көрсеткіштермен салыстырғанда 123 есе қысқарды.
Компания: Adani Enterprises Limited (ADANIENT)
Сала: көп салалы холдинг
Шабуыл күні: 24.01.2023
Бұл жолы Hindenburg күмәнді стартапқа емес, Adani Group құрамына кіретін бірнеше листингілік компаниялары (көмір мен темір рудасын өндіру, ЖЭК және басқа салалар) бар үнді кәсіпкері Гаутам Аданиге тиесілі ірі холдингке шабуыл жасады. Hindenburg топқа бағалы қағаздарды манипуляциялауды және салық айлақтарын дұрыс пайдаланбауды ұсынды. Сарапшылар топтың үлкен қарызына назар аударды, ал Citigroup бөлімшесі оларға маржалық несиелерді ұзарта алмады.
The Adani Group тергеуді жалған ақпарат және негізсіз мәлімдемелер жиынтығы деп атады және сотқа беруге уәде берді. Үшінші күні топ айыптауларды талдауды жариялады Hindenburg. Алайда, инвесторлардың жауаптары сендірілмеген сияқты және компанияның қағаздары арзандай берді. Осыған байланысты Үндістанның орталық банкі жергілікті банктерден топтың компанияларына қатысты экспозициясын егжей-тегжейлі көрсетуді сұрады. 2023 жылдың маусымындағы жағдай бойынша компания бұл реттеушіге қатысты ешқандай SEC тергеулері немесе тексерулер жүргізілмейтініне ресми түрде сендірді.
Шабуыл жасалған күннен бастап бір аптадан кейін топтың холдингтік құрылымы – Adani Enterprises Limited – 38%, бір айдан кейін – 62% жоғалтты. Сәуірден бастап қағаз позицияларды баяу қайтарады, бірақ 2023 жылдың тамызында ол өткен қаңтардың басындағыдан – Hindenburg тергеуі жарияланғанға дейін 40%-ға арзан болды.