17.01.2024 17:48
Қытай экономикасы қалпына келу проблемасын бастан кешіруде
2023 жылдың төртінші тоқсанында Қытай экономикасы жылдық мәнде 5,2% -ға өсті. Осылайша, ЖІӨ өсу қарқыны үшінші тоқсандағы 4,9% - бен салыстырғанда жеделдеді. Дегенмен, 2024 жылдың басы Қытайдың қор нарығы үшін соңғы бес жылдағы ең нашар жыл болды: 2-16 қаңтар аралығында Hang Seng индексі 7% -ды жоғалтты. Қытайлық баға белгілеудің динамикасына негізгі қысымды нашар экономикалық статистика көрсетіп отыр.
Қытай азаматтары өз кірістерінің тұрақтылығына және ел экспортының құлдырауы, девелоперлік дағдарыс және отандық салаларды кеңейтілген мемлекеттік қолдаудың жоқтығы жағдайында өз жұмыс орындарының сақталатынына сенімсіз, сондықтан үнемдеуді жөн көреді. Осындай мінез-құлық нәтижесінде ҚХР-дың ішкі тұтынуы күткеннен аз өсуде, бұл қытайлық өнімдерге деген әлемдік сұраныстың әлсіздігімен бірге 2022 жылдың аяғында Қытайдың карантин алынып тасталғаннан кейін тез арада қалпына келуіне мүмкіндік бермейді.
Қазіргі уақытта ҚХР-дағы жағдайды түзетудің бірден-бір жедел тәсілі үкіметтің экономиканы қуатты ынталандыруы болып табылады, алайда билік қолдау шараларын қабылдамайды және жарты шарамен шектелуге тырысады, себебі ол үшін өздерінің қарыздық жүктемесін арттырғысы келмейді. Мұндай тәсіл ел экономикасы қалпына келтіру үшін жеткілікті ынталандырмайтындығымен және өзінің ағымдағы проблемаларын одан әрі ушықтыратындығымен байланысты, оларды түзету үшін болашақта қазіргіден де көп қарыз алу қажет болады.
Әзірге Қытай үкіметі қалпына келтірудің тағы бір тәсіліне - болашақта ҚХР экономикасының ұзақ мерзімді негізгі локомотивіне айналуы тиіс жоғары технологиялық өндіріске инвестиция салуға ұмтылуда. Бұл жол тұрақты сапалы экономикалық өсуді болжайды және жалпы дұрыс, бірақ тым қауіпті - қазіргі уақытта жоғары технологиялық өндіріс ЖІӨ-нің аз үлесін алады, сондықтан мұндай стратегиядан нақты қайтарым жылдар бойы созылуы мүмкін, ал жылжымайтын мүлік сияқты экономиканың басқа секторларындағы жағдай биліктің қолдауынсыз нашарлай береді, бұл жалпы ЖІӨ өсуінің жылдам баяулауына алып келеді Бұдан басқа, АҚШ өз әріптестерімен бірге қытайлық жоғары технологиялардың дамуына кем дегенде сауда шектеулерін қатайту есебінен кедергі жасауды жалғастырады.
2024 жылы ҚХР ЖІӨ өсімі бірінші кезекте биліктің фискалдық саясатына байланысты болады, оны жұмсарту жаңа қарыз алу есебінен бюджет тапшылығын мақсатты 3% -дан едәуір арттыруды болжауы тиіс.
«Біз наурызда ЖІӨ-нің 5% -ға өсуі бойынша ресми мақсат жарияланады деп күтудеміз - бұл жағдайда үкімет қазір талқылап жатқан 1 трлн юань көлеміндегі жаңа қарыз экономиканы жеделдету үшін жеткіліксіз болып көрінеді, сондықтан біз ҚХР басшылығынан жаңа қарыздар немесе экономикалық реформалар күтеміз. Егер мемлекеттік қолдау ағымдағы деңгеймен салыстырғанда кеңейтілмесе, 2024 жылы ЖІӨ-нің 5% -ға өсуіне қол жеткізу бізге девелоперлік және банк секторында қалыптасқан теріс үрдістерді ескере отырып, ішкі сұраныстың әлсіздігімен және қытай экспортының тұрақсыз динамикасымен бірге шынайы емес болып көрінеді», - деп есептейді Freedom Finance Global сарапшысы Роман Лукьянчиков
Қытай азаматтары өз кірістерінің тұрақтылығына және ел экспортының құлдырауы, девелоперлік дағдарыс және отандық салаларды кеңейтілген мемлекеттік қолдаудың жоқтығы жағдайында өз жұмыс орындарының сақталатынына сенімсіз, сондықтан үнемдеуді жөн көреді. Осындай мінез-құлық нәтижесінде ҚХР-дың ішкі тұтынуы күткеннен аз өсуде, бұл қытайлық өнімдерге деген әлемдік сұраныстың әлсіздігімен бірге 2022 жылдың аяғында Қытайдың карантин алынып тасталғаннан кейін тез арада қалпына келуіне мүмкіндік бермейді.
Қазіргі уақытта ҚХР-дағы жағдайды түзетудің бірден-бір жедел тәсілі үкіметтің экономиканы қуатты ынталандыруы болып табылады, алайда билік қолдау шараларын қабылдамайды және жарты шарамен шектелуге тырысады, себебі ол үшін өздерінің қарыздық жүктемесін арттырғысы келмейді. Мұндай тәсіл ел экономикасы қалпына келтіру үшін жеткілікті ынталандырмайтындығымен және өзінің ағымдағы проблемаларын одан әрі ушықтыратындығымен байланысты, оларды түзету үшін болашақта қазіргіден де көп қарыз алу қажет болады.
Әзірге Қытай үкіметі қалпына келтірудің тағы бір тәсіліне - болашақта ҚХР экономикасының ұзақ мерзімді негізгі локомотивіне айналуы тиіс жоғары технологиялық өндіріске инвестиция салуға ұмтылуда. Бұл жол тұрақты сапалы экономикалық өсуді болжайды және жалпы дұрыс, бірақ тым қауіпті - қазіргі уақытта жоғары технологиялық өндіріс ЖІӨ-нің аз үлесін алады, сондықтан мұндай стратегиядан нақты қайтарым жылдар бойы созылуы мүмкін, ал жылжымайтын мүлік сияқты экономиканың басқа секторларындағы жағдай биліктің қолдауынсыз нашарлай береді, бұл жалпы ЖІӨ өсуінің жылдам баяулауына алып келеді Бұдан басқа, АҚШ өз әріптестерімен бірге қытайлық жоғары технологиялардың дамуына кем дегенде сауда шектеулерін қатайту есебінен кедергі жасауды жалғастырады.
2024 жылы ҚХР ЖІӨ өсімі бірінші кезекте биліктің фискалдық саясатына байланысты болады, оны жұмсарту жаңа қарыз алу есебінен бюджет тапшылығын мақсатты 3% -дан едәуір арттыруды болжауы тиіс.
«Біз наурызда ЖІӨ-нің 5% -ға өсуі бойынша ресми мақсат жарияланады деп күтудеміз - бұл жағдайда үкімет қазір талқылап жатқан 1 трлн юань көлеміндегі жаңа қарыз экономиканы жеделдету үшін жеткіліксіз болып көрінеді, сондықтан біз ҚХР басшылығынан жаңа қарыздар немесе экономикалық реформалар күтеміз. Егер мемлекеттік қолдау ағымдағы деңгеймен салыстырғанда кеңейтілмесе, 2024 жылы ЖІӨ-нің 5% -ға өсуіне қол жеткізу бізге девелоперлік және банк секторында қалыптасқан теріс үрдістерді ескере отырып, ішкі сұраныстың әлсіздігімен және қытай экспортының тұрақсыз динамикасымен бірге шынайы емес болып көрінеді», - деп есептейді Freedom Finance Global сарапшысы Роман Лукьянчиков