Аналитиктің пікірі: Түркия реттегішінің әрекеттері лирдің құлдырауын тоқтатты

Әлемде соңғы уақытта рубльге қарағанда нашар динамика көрсететін бірнеше валюта бар. Спот динамикасы тұрғысында олардың саны үшеу: бразилиялық реал, аргентиналық песо және түркиялық лира. Лира тоқтаусыз төмендей бергендіктен, Түркияның Орталық Банкі негізгі мөлшерлемені бірден 200 базистік тармаққа 10,25%-ға дейін күрт көтеру туралы шешім қабылдауға мәжбүр болды. Ресейлік ОБ-тың мөлшерлемені бірте-бірте төмендетуді жүргізетініне қарамастан, қаржылық тұрақтылық жайында ешқашан ұмытпайды. Пандемия өршіп тұрған кезеңде ақшалай-кредиттік саясат (АКС) экономиканың мүддесіне жауап беретін, ал бұл мерзімділігі әртүрлі құралдардың ұсынылатын рубльдік және валюталық өтімділігінің көлеміне қатысты. Бірақ Ресейдегі мөлшерлеме оң көрсеткіш күйінде қалды. Ресейстат есептері бойынша ТБИ ОБ-тың номиналды мөлшерлемесінен шамамен бір пайызға (медиалық мән бойынша) төмен. Ірі экономикалардың басым бөлігінде нақты мөлшерлеме теріс болып келеді, бұл Жапонияға, АҚШ-қа, Ұлыбританияға, Еуроодаққа және т.б. елдерге қатысы. Түркияда номиналды мөлшерлеменің салыстырмалы түрде жоғары – 8,25% болғанына қарамастан, Орталық Банк тым жұмсақ саясат жүргізді. Монетарлық ынталандыру бұл ретте едәуір болса да, жұмсақ АКС-тың ұлттық валюта тұрақсыздығының жоғары қаупі сияқты екінші жағы бар. 7 сауда-саттық сесииясы барысында лира резервтік валюта себетінде жаңа тарихи төмен деңгейді көрсетті. Жыл басынан АҚШ долларына шамамен барлығы 24% жоғалтып, 7,70 USDTRY белгісінде тоқтады. "Фридом Финанс" аналитигі Евгений Миронюктің пікірінше, Түркиядағы қаржы жүйесінің әлсіздігі мемлекеттік және корпоративтік сектордағы жоғары кредиттіліктің, төмен алтын-валюталық резервтердің, пандемия әсерінен елдің туристік секторына тиген соққының әсері. Оған ел ЖІӨ-нің 10% келеді, онда еңбекке қабілетті халықтың 8%-ы жұмыспен қамтылған. "Әрине, борыш жүктемесі Аргентинадағы жағдай сияқты ауыр емес, ел тіпті техникалық дефолттың өзіне жол бермейді. Түркия ұлттық валютасының динамикасын жыл басынан бері рубльмен, аргентина песосымен, оңтүстік африкалық рандпен салыстыруға келеді", деп санайды сарапшы. Аналитиктің пікірінше, Түркия реттегішінің әрекеттері лираның құлдырауын тоқтатты. Шешім қабылданған күні баға белгіленімі бір АҚШ доллары үшін 7,7 лирадан 7,62 лираға дейін төмендеді. "Аптаның ең соңғы күні ұзақ уақыт жоғары құбылмалы болуына қарамастан, бағам 7,6 USDTRY  белгісіне жақын шоғырландырылады. Бұдан әрі ол тұрақтандырылады деп күтеміз",- дейді Евгений Миронюк. Оның сөзінше, ресейлік турист үшін Түркияның дүкендері мен курорттарындағы бағалардың төмендейтіні маңызды, осыған қарап бұл елде демалу жайында ойланып, үнемдеуге болады.