Инвестициялар – белгілі бір активтер мен мүмкіндіктерге ақша салымы. Сіз ақша салғанда, инвестор атанасыз.

Инвестордың мақсаты – салынған капиталды біршама уақыттан кейін қайтару және қосымша пайда алу. Немесе тұрақты шығысты өтеу үшін пассив төлемдердің легін әзірлеу.

Бұл ақпараттың тек қаржы телеарналарында көрсететін, костюм киген «қалтасы қалың көкелерге» ғана пайдалы деп ойлауға асықпаңыз. Инвестициялар әрқайсымыз үшін өміріміздің маңызды бөлшегі болуы тиіс. Мақалаға жарты сағат уақытыңызды бөліңіз, көзіңіз жетеді.

Қаражатты жинау емес, инвестициялау тиімдірек

Егер сіздің жеке қаржы мәселесіне қатысты сұрағыңыз болса әрі қаражат жинауға талпынсаңыз, сіз дұрыс жолда жүрсіз. Қаржылай табысты адамдар осылай өмір сүреді емес пе?

• Тапқан табысынан аз жұмсауға ұмтылады;
• Борыш пен кредиттен құтылады;
• Қаражаттың бір бөлігін кейінге қалдыру.

Осының бәрі бастапқыда маңызды. Бірақ жиналған қаражат басты мақсат емес. Қаражатты жинай отырып, одан көп қаражат табу мүмкін емес, сол үшін де:

Trading Economics ресурсының деректері бойынша, әлемде елдердің 75%-ның экономикасының дамуына инфляцияның әсері бар. Оның әсерінен ақша біртіндеп құнсызданады.

Мысалы, Сіз миллион теңге жинап, «төсегіңіздің астына» жинап қойдыңыз. Бір күні үйіңізге жөндеу жұмысын жүргізіп жатқаныңызды не болмаса үйге жаңа техника немесе жиһаз сатып алғаныңызды армандап отырсыз. Бір жылдан кейін миллион теңге жетпесе, таңғалмаңыз.

«Бәрі қымбаттап кетті, жиһаз да, құрылыс материалдары да! Бірден сатып алуым керек еді!», – деп ойлайсыз.

Сөзсіз, сіздікі дұрыс болады! Одан кейін де жақсы болып кетеді деп айта алмаймыз. Инфляция орын алса, уақытыңыз тым аз болуы мүмкін. Ақшаңыз қозғалыссыз неғұрлым ұзақ жатса, болашақта ол ақшаға көп тауар мен қызмет сатып ала алмайсыз. Одан бөлек, тек инфляция ғана емес. Басқа да экономикалық жағдайлар да ақшаңызды одан әрі құнсыздандырады.

Уайымдаудың қажеті жоқ. Қаржылай табысты адамдардың өмірінде төртінші ингредиент бар: олар инвестициялайды.

Ақшаңыз сізге жұмыс істесін

Салған қаражатыңыздың кірісі сіздің қалтаңызға түсетін бірнеше жолы бар. Соның ішінде ең айқын түрлері:

·          Активтер құнының өсуі: бір данасының құны $25 тұратын акцияны сатып алдыңыз, $60 доллардан саттыңыз. Акциядан $35 доллар табыс таптыңыз.

·         Тұрақты төлемдер:  депозит пайыздары сияқты.

Акцияларды кейін түсіндіре жатармыз, ал әзірше банк салымдарына тоқталайық.

Ұлттық Банк деректері бойынша, қазақстандықар депозитте 9,6 триллионнан астам теңге сақтайды. Тағы 10 миллион теңгені компаниялар банктерде сақтайды. Халықтың осы құралмен таныс екенін әділ айтуға болады.

Ал депозит бұл – қарапайым инвестициялық өнімнің нақ өзі. Ол инвестициялардың тіпті «қиын пайыз» сияқты маңызды шартын ескереді. Сізге бірінші айда тек өз салымыңыздың ғана пайыздық сыйақысы есептеледі. Содан кейін банктен алған пайыз жалпы сомаға қосылады да, жаңа сыйақы көбейе түседі. Сонымен, қаражат қозғалыста неғұрлым көп болса, кірісті соғұрлым автоматты түрде көбірек әкеледі.

Сіздің депозитіңіз бар ма? құттықтаймыз, сіз – инвесторсыз!

Ал бірақ депозит жалғыз әрі ең тиімді құрал емес. Валюта депозиттерінің мөлшерлемелерін кірістілік деп айту тіпті күлкілі. Жылына 2%-бен көп табыс табу мүмкін емес. Ал теңге салымының сыйақысы сол инфляцияның орнын үнемі толтыра бермейді, оған қоса ұлттық валютаның әлсіздену тәуекелі бар. Соңғы жылдары девальвация өмірімізде жиі орын алып жүр.

Сол үшін де, депозиттен бастап, қаражаттың бір бөлігін бұдан кейін тіпті сақтаған да дұрыс. Бірақ қаражат салымы үшін анағұрлым тиімді бағыт бар әрі оған біртіндеп келгеніміз жөн.

Қаражатты қайда салу қажет

Біздің тақырыбымыздың бүкіл ауқымын қамту үшін, шынайы инвестицияларды еске түсіруге болады. Оларға мыналар жатады:

• Жер учаскелерін сатып алу;
• Тұрғын үй және коммерциялық сияқты жылжымайтын мүлікті жалға беруге немесе қайта сатуға сатып алу;
• Асыл металға немесе тастарға салым;
• Коллекциялық заттар мен антиквариатқа әуестену;
• Бизнес ашу және дамыту, дайын франшизалар сатып алу.
• Авторлық құқықтар, патенттер, лицензиялар сатып алу немесе тіркеу.

Осының бәрінде өзінің артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Бұл тізімде көбісі айрықша білімді, қабілетті, іскерлік ептілікті талап етеді. Одан бөлек, көп энергияңыз бен уақытыңызды жұмсайсыз. Оған қоса, тәуекелі де бар: коллекция жинаушылар «алдауы» немесе тонап кетуі мүмкін, бизнес «жүрмей қалуы мүмкін».

Көп жағдайда салымның анағұрлым тиімді басқа түрі – Сіздің әлемдік қор биржаларында ірі компаниялардың бағалы қағаздарын сатып алуыңыз сияқты қаржы инвестициялары.

Бағалы қағаздардың негізгі түрлері және олардың атқаратын қызметі қандай:

·    Акциялар: Сіз компания бизнесінің үлесін сатып алдыңыз. Ісіңіз өрлеп, дамып жатыр, Сіз сатып алған қағаздарыңыздың құны өскендіктен, табыс таптыңыз. Одан бөлек, 4100 астам компания америка нарығында кейде акционерлермен өзінің таза пайдасымен бөліседі, акциялары болғандықтан дивидендтер төлейді.

·    Облигациялар: Сіз компанияға «қарызға» ақша бересіз. Компания сол үшін Сізге үнемі пайыздық сыйақы төлейді әрі алдын ала белгілі болған мерзімнен кейін Сіздің салымыңызды қайтаруға міндетті. Одан бөлек, облигациялардың бағасы да өсуі мүмкін және оларды пайдасымен сата аласыз.

Осыдан қанша табыс табуға болады?

Америкалық акциялар нарығы доллармен шамамен жылдық 10% әкеледі. Депозиттің 2%-на қарағанда әлдеқайда тиімді. $1000 салдыңыз, бір жылдан кейін банктегі $20 доллардың орнына $100 табыс таптыңыз.

Кейбір жылдары кең нарық 20-30%-ға өсті. Яғни бір мыңға депозиттің %20 долларының орнына $200 немесе $300 табыс табуыңыз мүмкін.

«Кең нарық» дегеніміз – S&P 500 индекс. Егер қарапайым сөзбен айтар болсақ, онда бұл – экономиканың әртүрлі секторлары мен индустрияларының осы 500 ең ірі компаниясы. Басым бөлігі АҚШ-тан. Оған Apple, Microsoft, Facebook, Disney және басқалары кіреді.

Бірақ Сізді ешкім де бірден 500 компанияға қаражат салуға мәжбүрлемейді. Бірнеше фирманы таңдасаңыз да жеткілікті. Бөлек акциялар жылына ондаған немесе тіпті жүздеген пайызға өсуі мүмкін.

Мысал: 2020 жылы Tesla электр көлігінің өндірушісі нарықтық баға бойынша планетаның ең ірі автоконцерні атанды. Илон Масктың бұл туындысы 83 жылдық тарихы бар жапониялық Toyota компаниясын шаң қаптырды. Бұл ретте, акциялары жыл басынан бері 4 есеге - $420 долларынан $1795 долларына дейін өсті!

Облигациялардың кірістілігі акцияларға қарағанда әдетте үлкен болмайды. Соған қарамастан, ол көбінесе тіркелген, алдын ала белгілі және аз тәуекелмен қолжетімді.

Қазақстандықтар, шынымен, инвестициялай ала ма?

Әрине! Әлемдік биржаларға шығу мүмкіндігін әрі толық қолдауды Freedom Finance компаниясы береді.

Бұл ретте, қор нарығында инвестицияларды «қолжетімсіз» ететін тағы бір ақылды кедергі бар. Бізден инвестициялауды бастауға болатын ең аз сома жайында жиі сұрап жатады. Адамдар бастапқыда үлкен капитал керек деп ойлайды.

Уайымдамасаңыз да болады, барлығыңыз инвестициялай аласыз!

Ол үшін көп ақша керек емес. Себебі Сіз тек бір акцияны сатып алудан да бастай аласыз. Америкалық нарықта бір қағаздың бағасы орташа есеппен алғанда шамамен $45. Қазақстан қор биржасында бір данасы 2000-5000 теңге тұратын акция бар. Halyk Bank-тің бір акциясы 116 теңге тұрады.

Сондай-ақ, $400 долларынан кем болатын сомаға бірден ондаған немесе жүздеген акцияны сатып алуға болатын құралдар бар.

Егер Сіз аз сомадан бастасаңыз тіпті жақсы, оның қалай жұмыс істейтінін көресіз, түсінесіз. Ақшаны көбірек салуға қашан да үлгересіз. Оған қоса, тіпті инвестицияны аз-аздан үнемі салып отыру сияқты тиімді стратегия бар.

«Ақшаны қайдан аламын?» деген мәселе осылай шешіледі

Ай сайын аз қаражатты кейінге қалдыруға болатын кез келген табыс инвестицияларға жеткілікті болады.

Бастысы, бұл ақша, шынымен, бос, өмірлік маңызды болмайтын әрі өзіңіздің қаражатыңыз болуы тиіс! Инвестицияға кредит алып қаражат салу жайында сөз тіпті болмауы тиіс.

Енді не істесем болады?

Бос қаражатты салу әрі оны көбейту идеясы көңіліңізден шықты? Сіз бағалы қағаздар нарығындағы инвестициялардың артықшылықтарын бағаладыңыз. Көбірек ақпарат көруді немесе алуды көздейсіз бе?

Өте жақсы! Төменде үлгі өтінімін қалдырыңыз, мамандар Сізге хабарласып, барлық мәселе жайында консультация береді. Біз Сізге уақытымызды қашан да бөлуге дайынбыз. Freedom Finance әрбір клиентіне жеке инвестициялық консультантты тағайындайды, ол Сіз лайықты стратегияны және құралдарды таңдауға көмектеді.

Блог ақпаратын жіберіп алмаңыз. Жуырда біз тәуекел мәселелерін және оларды бақылау тәсілдерін талқылайтын боламыз. Сондай-ақ кірістілігі жағынан әртүрлі болжамның инвестицияларына әртүрлі тәсілдер жайында сөз ететін боламыз.